Wyścigi długodystansowe są niewiele młodsze od samej motoryzacji. Za dwa lata obchodzić będziemy setną rocznicę pierwszej dwudziestoczterogodzinnej rywalizacji wokół miasteczka Le Mans. Mimo bogatej historii, okraszonej wątkami wspaniałych batalii, aktów wznoszenia się na absolutne limity wytrzymałości ludzi i maszyn oraz łamiących serca dramatów, ten rodzaj ścigania nie dorównuje popularnością seriom sprinterskim. Dlaczego?
Pierwszy powód wydaje się być oczywisty. Czas. Łatwiej wykaraskać się spod ciężaru domowych obowiązków, służbowych zobowiązań i rodzinnych powinności na te półtorej godzinki przed telewizorem w niedzielne popołudnie, niż tłumaczyć światu, że znikasz na ćwierć doby, bo w 6h of Spa uparli się i nie poczekają.
Drogi czytelniku, tutaj pomóc nie mogę. Niestety, nie wyniosę za Ciebie śmieci, nie wypełnię ważnych tabelek w Excelu, nie pooglądam telenoweli z Twoją dziewczyną i nie ulepię mielonych. Przepraszam, że przynoszę rozczarowanie. Nim jednak przegonisz mnie kijem, pozwól, że postaram się ułatwić Ci start ze światem endurance w inny sposób. Nie, odkurzanie przedpokoju również nie wchodzi w grę.
Powodem drugim wydaje się być pozorny chaos, jaki debiutujący widz spotyka na torze. Samochodów jest mnóstwo, bez przerwy się wyprzedzają, mrugają światłami z zawziętością przedstawiciela handlowego w służbowej Octavce na lewym pasie i w dodatku tabela wyników reaguje na te manewry w dziwny sposób.
Tutaj zaczyna się moja misja. W niniejszym cyklu artykułów postaram się wyjaśnić podstawowe definicje i zasady.
Co ja właściwie oglądam, czyli słów kilka o seriach
Historię i genezę zostawmy sobie na kiedy indziej. Tutaj skupimy się na teraźniejszości, gdyż Le Mans już za pasem, a zagadnień jest w tym elementarzu nie tak znów mało.
Jedną z najważniejszych organizacji dla światowego endurance jest Automobile Club de l'Ouest, pod którego auspicjami powstał i rozwija się wyścig 24h Le Mans. Ten francuski automobilklub brał także udział w stworzeniu najbardziej prestiżowych serii długodystansowych na świecie. Ich strukturę przedstawia powyższa Piramida Le Mans.
Na jej szczycie znajduje się najważniejszy wyścig sezonu - 24h Le Mans. Jest to kulminacyjne wydarzenie, wokół którego zorganizowano najwyższą serię - World Endurance Championship (Mistrzostwa Świata Wyścigów Długodystansowych).
Niższym szczeblem zmagań są mistrzostwa kontynentalne. Poczynając od Europy (European Le Mans Series – ELMS), przez USA i Kanadę, (IMSA WeatherTech SportsCar Championship), aż po Azję (Asian Le Mans Series).
Biało-czerwoni w wyścigach długodystansowych
W roku 2021 w WEC, czyli w Mistrzostwach Świata, występuje jeden polski zespół. Jest nim Inter Europol Competition, który zaskakuje swymi świetnymi dokonaniami w debiutanckim sezonie. Zespół wystawił jeden prototyp w klasie LMP2.
Nieco liczniejszą reprezentację posiadamy w Europejskiej Serii Le Mans, czyli ELMS. Najbardziej znaną postacią, ścigającą się pod biało-czerwoną flagą, jest oczywiście Robert Kubica. Może znacie. Zajmuje on miejsce za kierownicą prototypu Oreca 07 belgijskiego zespołu WRT, należącego do klasy LMP2.
W klasie LMP3 znajdziemy natomiast dwie maszyny Inter Europol Competition. Po fenomenalnym debiucie w Barcelonie w barwach Eurointernational do IEC dołączył także kolejny Polak – jeden z młodszych zawodników serii – Mateusz Kaprzyk.
Swój prototyp w klasie LMP3 wystawia również startujący z polską flagą Team Virage.
Co to znaczy „LMP ileś tam”, czyli słów kilka o kategoriach
Jako że niniejszy tekst stanowić ma abecadło dla osób, które dopiero pragną rozpocząć przygodę ze śledzeniem wyścigów długodystansowych, ponownie pozwolę sobie pominąć przyszłość i przeszłość podziału na klasy. Chociaż w najbliższym czasie ACO i FIA szykują nam dość spore zmiany, a rewolucja właściwie już się zaczęła, skupię się tu tylko na teraźniejszości.
Jedną z nieodzownych dla świata endurance kwestii jest kategoryzacja kierowców. Temat jest równie ciekawy, co obszerny - i to właśnie o nim będzie następna część. Tu wspomnę jedynie, iż jest ona prowadzona przez FIA i obejmuje cztery grupy zawodników, od najwyższej – platynowej (np. Robert Kubica), przez złotą (np. Alex Brundle), srebrną (np. Kuba Śmiechowski), po najniższą – brązową (np. Michael Fassbender).
Podobnież wyjaśnienia w osobnym tekście wymaga złowrogo brzmiący termin – Balance of Performance. W skrócie pomaga on ścigać się w ramach jednej klasy różnym producentom i koncepcjom konstrukcyjnym oraz zapewnia zwartość stawki. Powróćmy jednak do sedna, czyli podziału na klasy.
HYPERCAR
Baza: W tym sezonie dopuszczalne są zarówno prototypy, które powstałe na potrzeby serii, jak i auta oparte na samochodach drogowych
Napęd: Hybrydowy lub spalinowy
Maksymalna dopuszczalna moc: 500 kW (niespełna 680 KM), uzyskiwana łącznie z napędu spalinowego i elektrycznego
Minimalna masa: 1030 kg
Dostawcy opon: Michelin
Serie wyścigowe: WEC
Dopuszczone kategorie kierowców: Wyższe niż brąz
Kolor tabliczki z numerem: Czerwony
Balance of Performance (system wyrównywania osiągów): Tak
LMP2
Baza: Prototypy bez minimum produkcyjnego potrzebnego do uzyskania homologacji
Napęd: Spalinowy (silnik 4.2 l Gibson 428 – wolnossące V8)
Maksymalna dopuszczalna moc: 400 kW (nieco powyżej 540 KM)
Minimalna masa: 950 kg
Dostawcy opon: Goodyear
Dopuszczalna pojemność baku: 75 l
Hamulce: Maksymalna średnica tarcz - 15”, wykonane z karbonu
Skrzynia biegów: 6 biegów + bieg wsteczny
Serie wyścigowe: WEC, ELMS, ISMA WeatherTech, Asian LMS
Dopuszczone kategorie kierowców: W WEC i ELMS dwu lub trzyosobowa załoga powinna składać się co najmniej z jednego kierowcy ze srebrną lub brązową licencją. W przypadku tej drugiej opcji załogi rywalizują także w osobnej kategorii LMP2 Pro/Am. Osobne regulacje dotyczą AsLMS i IMSA WeatherTech SportsCar Championship.
Kolor tabliczki z numerem: Niebieski
Balance of Performance (system wyrównywania osiągów): Nie
LMP3
Baza: Prototypy, bez minimum produkcyjnego potrzebnego do uzyskania homologacji
Napęd: Spalinowy (5.6 l Nissan VK56 – wolnossące V8)
Maksymalna dopuszczalna moc: 455 KM
Minimalna masa własna: 950 kg
Dostawcy opon: Michelin
Dopuszczalna pojemność baku: 100 l
Hamulce: Maksymalna średnica tarczy - 355,6 mm, tarcze wykonane ze stali
Skrzynia biegów: 6 biegów + bieg wsteczny
Serie wyścigowe: ELMS, ISMA WeatherTech, Asian LMS
Dopuszczone kategorie kierowców: W przypadku załóg dwuosobowych maksymalnie jeden kierowca kategorii srebrnej. W przypadku załóg trzyosobowych maksymalnie jeden kierowca kategorii złotej z dwoma kategorii brązowej lub maksymalnie dwóch kategorii srebrnej i jeden brązowej.
Kolor tabliczki z numerem: Fioletowy (pomarańczowy w IMSA WeatherTech Sportscar Championship)
Balance of Performance (system wyrównywania osiągów): Nie
LMGTE
Baza: Samochody drogowe wyprodukowane w minimum 100 egzemplarzach (25 egzemplarzy w przypadku małych producentów, 300 egzemplarzy w przypadku nadwozia z karbonu). Konieczne jest zachowanie kształtu samochodu bazowego, ułożenia, położenia i układu silnika, choć od tych zasad istnieją regulaminowe możliwości odstępstwa w przypadku odpowiednio dużej produkcji w nadchodzącym roku.
Uwaga! Grupa LMGTE Am oraz kategoria GTE z ELMS ściga się samochodami według specyfikacji z poprzedniego roku.
Napęd: Maksymalnie 5,5 l, maksymalnie 8-cylindrowe silniki wolnossące lub maksymalnie 3,2 l , maksymalnie 6-cylindrowe silniki turbodoładowane.
Minimalna masa własna: 1245 kg
Dostawcy opon: Goodyear
Dopuszczalna pojemność baku: 105 l
Skrzynia biegów: 6 biegów + bieg wsteczny
Serie wyścigowe: WEC, ELMS, ISMA WeatherTech (GTLM),
Kolor tabliczki z numerem: Pomarańczowy (GTE Am w WEC i GTE w ELMS) lub zielony (GTE Pro). Czerwony w przypadku ISMA WeatherTech.
Dopuszczone kategorie kierowców: W WEC klasę LMGTE dzielimy na dwie osobne grupy ze względu na kategoryzację członków załóg. W przypadku pierwszej z nich (GTE Am) dopuszczalna jest dwu lub trzyosobowa załoga, złożona przynajmniej z jednego kierowcy kategorii brązowej i jednego kategorii brązowej lub srebrnej. W przypadku grupy LMGTE Pro nie ma restrykcji odnośnie kategorii ścigających się kierowców.
W następnej części długodystansowego abecadła swoje 5 minut dostanie kategoryzacja kierowców FIA.