Znany komentator, James Allen, podjął się dogłębnej analizy charakteru Michaela Schumachera i w dwudziestu napakowanych treścią rozdziałach odkrył prawdziwą “ludzką” twarz siedmiokrotnego mistrza świata. W rezultacie powstała jedna z najlepszych książek o tematyce Formuły 1. 

Gdyby istniał sportowy odpowiednik Mount Rushmore lub Panteonu, Michael Schumacher byłby wymieniany jednym tchem z Michaelem Jordanem, Usainem Boltem czy Mikiem Tysonem. To człowiek ikona, którego nie sposób pomylić z nikim innym. W trakcie kariery elektryzował cały świat do tego stopnia, że do dzisiaj jego nazwisko jest wręcz synonimem Formuły 1 oraz Ferrari. Jest kontrowersyjną postacią. Z pewnością dzielił społeczność kibiców na tych, którzy go kochali lub nienawidzili, ale nie sposób odmówić mu wybitnych umiejętności prowadzenia bolidu oraz tytanicznej pracy.

Swoim profesjonalizmem zawiesił poprzeczkę na nieosiągalnym poziomie, stając na czele jednego z najbardziej dominujących zespołów w Formule 1. Jako pierwszy zdobył rekordową liczbę siedmiu tytułów mistrzowskich. Mogłoby się wydawać, że wobec niezliczonej ilości tekstów publicystycznych, książek i filmów dokumentalnych, wiemy o nim już wszystko. I faktycznie, w temacie wiekopomnej dominacji czy nieczystych zagrywek powiedziano wiele, jednak postać, jaką Michael Schumacher kreował w mediach, nie miała zbyt wiele wspólnego z jego prawdziwym obliczem.

Perfekcjonizm, arogancja i nieustępliwość malowały go jako osobę niesympatyczną, przez co nawet pokolenie wychowane na zwycięstwach Schumachera rzadko kiedy idealizuje jego umiejętności, jak bywa to w przypadku innych mistrzów, między innymi Ayrtona Senny czy Fernando Alonso. Niemiec w trakcie kariery był szalenie charyzmatyczny, czasem nawet ekstrawertyczny, ale jednocześnie skryty. Potrafił oddzielić świat zawodowy od rodzinnego, przez co rzadko kiedy wypływały informacje o jego życiu prywatnym.

James Allen wykorzystał lata obecności w padoku Formuły 1 w roli reportera, a następnie komentatora, w trakcie których mógł obserwować pracę mistrza z najbliższej odległości. Dziennikarz doskonale wykorzystał szerokie koneksje, przeprowadzając rozmowy z wyjątkowymi ludźmi. Wśród rozmówców Allena znaleźli się między innymi: menadżerka Sabine Kehm, Ross Brawn, Mark Webber, Rubens Barrichello, ówczesny prezydent FIA Max Mosley i Eddie Irvine – każdy z nich posiadał swoją wyjątkową opinię i zbiór anegdot, przy czym sam Irvine za każdym razem zapewniał sporą rozrywkę swoimi nietuzinkowymi humorystycznymi i zarazem bardzo krytycznymi, czasem zgorzkniałymi spostrzeżeniami. 

To właśnie dobieranie kontrastujących cytatów współpracowników oraz rywali Michaela Schumachera i sprawne łączenie faktów czyni książkę niezwykle ciekawą. Allen sprawnie - można powiedzieć, że w komentatorskim stylu - prowadzi nas przez kolejne punkty kariery mistrza i za każdym razem przedstawia różne strony konfliktu. Żadne zdanie autora nie jest nacechowane ani pozytywnie, ani negatywnie. Dzięki czemu nie da się określić po której stronie - zwolenników czy krytyków - stoi dziennikarz, a zachowanie obiektywnego spojrzenia zwykle bywa trudne w tworzeniu biografii. 

Autor kieruje The Edge Of Greatness do ludzi zaznajomionych w realiach Formuły 1, co sprawia, że jest to książka wyłącznie dla osób, które rozumieją atmosferę towarzyszącą kuluarom serii. Allen zakłada, że czytelnik zna listę sukcesów Michaela Schumachera, więc kondensuje treść do wydarzeń mających miejsce poza kamerami telewizyjnymi. Nie oszukujmy się - jest to bardzo duży atut, bowiem po pozycje i tak w większości sięgną kibice królowej motorsportu, a czytanie o zwycięstwach w Ferrari po raz n-ty byłoby zwyczajnie nużące. James nie skupia się na streszczeniach wyścigów czy politycznie poprawnych komunikatach prasowych, a wzbogaca znane nam historie o wydarzenia z życia i niezbyt powszechne zakulisowe informacje. 

Już na samym początku wrzuca czytelnika w centrum wydarzeń po feralnych kwalifikacjach do Grand Prix Monako 2006, kiedy Schumacher dopuścił się celowego zablokowania toru. Skutecznie kreuje kontrowersyjną aurę, że nawet siedzący w zaciszu domowym czytelnik jest w stanie wyobrazić sobie oburzenie kierowców i dziennikarzy z powodu zachowania Niemca. Potem sprawnie lawiruje między najważniejszymi etapami zarówno w życiu prywatnym, jak i w karierze, skupiając się przede wszystkim nie na skutkach zdarzenia, ale jego przyczynie. 

W praktyce oznacza to tyle, że Allen przedstawia swój punkt widzenia na kierujące Michaelem emocje. W ten sposób niejako próbuje zrozumieć i wytłumaczyć, dlaczego prowokowanie kolizji z rywalami w mistrzowskich potyczkach mogło wydawać się racjonalnym wyborem i dlaczego to, co działało w przypadku Senny, niekoniecznie pomagało Schumacherowi. Autor porusza dużo wątków psychologicznych, między innymi to, jak bolesny okazał się początek przygody z Ferrari.

Świetnie rozumie też psychologię kierowców, co pozwoliło na trafne spostrzeżenia i zrozumienie procesu myślowego zachodzącego w głowie Michaela oraz tego, jak życiowe doświadczenia kształtowały jego charakter. Nie podąża ścieżką stereotypów, mówiących, że Schumacher to bezbłędny i nieokazujący uczuć profesjonalista. Zamiast tego poszukuje w nim ludzkich aspektów oraz podkreśla, jak inną osobą jest Michael w życiu prywatnym, zaczynając od czasów dzieciństwa, przechodząc przez trudne dorastanie i opisując relacje z rodzicami, bratem Ralfem i żoną Corinną wraz z dziećmi. 

Dziennikarz jednakowoż rozpoczyna książkę od stwierdzenia, że Michael Schumacher jest fenomenem stworzonym przez siebie samego i potwierdza swoją tezę w dwudziestu bardzo treściwych rozdziałach, w których opisuje ewolucję z urodzonego pesymisty o niewielkim zapale do pracy do mistrza świata Formuły 1. Kładzie duży nacisk na kontrowersyjne epizody kariery, między innymi pisząc o licznych oskarżeniach o oszukiwanie, prowokowaniu kolizji, brutalnych opiniach o rywalach wobec GP Stanów Zjednoczonych 2005 czy o złym traktowaniu kolegów z zespołu.

Oprócz tego Allen przywołuje mniej znane historie, takie jak: burzliwe relacje z Ayrtonem Senną i wpływ Brazylijczyka na karierę Schumachera, rosnące napięcia między braćmi Schumacherami oraz to, jak Ralf korzystał na sukcesach brata, genezę rywalizacji z Miką Hakkinenem sięgającą serii juniorskich czy zdobywanie politycznych wpływów przy zyskaniu sympatii Maxa Mosley’a oraz wykorzystaniu do tego Stowarzyszenia Kierowców Grand Prix (GPDA). Do tego w bardzo szczegółowy sposób opisuje proces budowania wokół siebie środowiska, które pozwoliło na zdobycie tytułów mistrzowskich w Benettonie, a później w Ferrari. 

Mnie wyjątkowo spodobały się anegdoty z początków kariery - o szantażu, który spowodował, że leniwy Michael stał się najlepiej poukładanym i pracowitym nastolatkiem, czy o tym, jak kłamstwo i pieniądze otworzyły drogę do Formuły 1. Dużo nieznanych faktów poznałem także z opisu atmosfery, jaka panowała w Ferrari w związku z decyzją o kontynuowaniu lub zakończeniu kariery i jak duża presja ciążyła wtedy na Schumim.

James Allen rozpoczął pracę nad biografią Michaela Schumachera niedługo po pierwotnym odejściu Niemca na emeryturę, to znaczy po 2006 roku, dlatego warto zaznaczyć, że nie obejmuje ona późniejszej kadencji w zespole Mercedesa – w momencie pisania zarówno powrót kierowcy, jak i koncernu do Formuły 1 bardziej nadawał się na książkę o tematyce science-fiction. Należy również odnotować, że Michael Schumacher nie brał udziału przy tworzeniu tej pozycji, więc jest to biografia pisana z perspektywy trzeciej osoby.

Z biegiem lat z pewnością zaciekawią was informacje na temat Micka Schumachera. Niestety niewiele dowiecie się o jego dzieciństwie. Jego życie jest praktycznie streszczone do kilku zdań, z których wynika, że był bardzo pogodnym i uroczym kilkuletnim chłopakiem. Allen przywołuje także rozmowę z Rossem Brawnem - przypominam, że książka została wydana 15 lat temu, kiedy Mick miał zaledwie 9 lat - który opowiadał o wielkim kartingowym talencie.

Autor uzyskał łatwy przekaz, wykorzystując bogaty zasób słownictwa. Bardzo przyjemnie czyta się kolejne strony, do tego stopnia, że w mgnieniu oka mijają kolejne rozdziały i godziny z książką w ręce. Dla polskich czytelników istnieje niestety niemała przeszkoda związana z dostępnością pozycji. The Edge Of Greatness została wydana jedynie w języku angielskim i jest trudno dostępna w wersji fizycznej. Na całe szczęście dla zwolenników e-booków elektroniczna forma widnieje w bibliotece sklepu Google Books i jest dostępna za zaledwie 19,99 zł - wobec współczynnika ceny do jakości, to praktycznie za darmo. 

Gdybym miał streścić recenzję do jednego zdania, bez wahania powiedziałbym, że to jedna z najlepszych biografii w temacie Formuły 1. The Edge of Greatness to wyjątkowa pozycja, rozkładająca mistrza na czynniki pierwsze bez wyświechtanych często karykaturalnych stereotypów. To kopalnia wiedzy i doskonała wielowymiarowa lektura przedstawiające wszystkie, nawet mało znane, aspekty życia siedmiokrotnego mistrza świata.

To również książka, która poprzez cytaty płynnie przechodzi między wystawianiem laurki a krytyką. Sprawia, że postać Michaela Schumachera zostaje przedstawiona w nieco innym świetle i staje się jeszcze bardziej niejednoznaczna oraz intrygująca. To po prostu obowiązkowa pozycja w kanonie literatury Formuły 1.